Etapy pozyskiwania korka
Korek to bardzo ciekawy surowiec, którego proces pozyskiwania wymaga sporej wiedzy oraz precyzji. Chcemy Wam pokazać jak przebiega proces jego wytwarzania.
Cykl życia korka, jako surowca, rozpoczyna się od zbioru kory dębów korkowych. Czynność ta to tak zwane korowanie, które odbywa się w najbardziej aktywnej fazie wzrostu korka, od połowy maja lub początku czerwca do połowy lub końca sierpnia.
Potrzeba 25 lat, aby pień dębu korkowego zaczął wytwarzać korek i przynosił zyski. Każdy pień musi osiągnąć obwód około 70 cm, mierzony na wysokości 1,3 metra od ziemi. Od tego momentu okres jego eksploatacji będzie trwał średnio 150 lat.
Podczas pierwszego procesu ściągania kory, nazywanego “desbóia”, otrzymuje się korek o bardzo nieregularnej strukturze i twardości utrudniającej obróbkę. Jest to tak zwany korek dziewiczy, który będzie wykorzystywany do innych zastosowań niż korki do wina (np. podłogi, izolacje, itp.), ponieważ daleko mu do jakości niezbędnej do tego typu zastosowań.
Dziewięć lat później, w drugim procesie korowania, otrzymuje się materiał, który nazywa się korkiem wtórnym o regularnej strukturze, mniej twardy, ale w dalszym ciągu nie nadający się do produkcji korków do wina.
Dopiero przy trzecich i kolejnych zbiorach uzyskuje się korek o właściwościach odpowiednich do produkcji wysokiej jakości korków, ponieważ ma on już regularną strukturę z gładkim grzbietem i brzuchem. Jest to tak zwany “amadia” lub korek reprodukcyjny. Od tego czasu dąb korkowy będzie dostarczał dobrej jakości surowiec co dziewięć lat przez około półtora wieku, produkując średnio 15 zbiorów kory w ciągu swojego życia.
Zbiór kory dębu korkowego to starodawny proces, który może, i powinien być wykonywany tylko przez specjalistów, nazywanych “descortiçadores”. Aby nie uszkodzić drzewa, konieczne są zdolności manualne i duże doświadczenie.
Korowanie przeprowadza się w sześciu etapach:
-
Otwieranie
Korek uderza się w kierunku pionowym, wybierając najgłębsze szczeliny w korze. Jednocześnie porusza się krawędzią tnącą siekiery, aby oddzielić deskę od kory. Stopień trudności każdego wydobycia można obliczyć na podstawie "odczucia" siekiery. Gdy krawędź siekiery przyłożona jest do deski i gdy korek "dobrze pracuje", słychać pusty dźwięk charakterystyczny dla rozdzierania. Kiedy "źle pracuje", siekiera wydaje krótki dźwięk, twardy i suchy.
Otwieranie kory dębu korkowego. Żródło: Apcor
-
Oddzielanie
Następnie oddziela się deskę z korą poprzez włożenie ostrza siekiery pomiędzy brzuch deski a korę. Później wykonuje się ruch skrętny siekierą między pniem a korkiem, który ma być oddzielony.
-
Wycinanie
Cięcie poziome wyznacza wielkość deski korkowej przeznaczonej do usunięcia i tej, która pozostaje na drzewie. Podczas cięcia często dochodzi do pozostawienia śladów w korze, które prowadzą do zmiany geometrii pnia.
-
Ściąganie / Ekstrakcja
Deska z korą jest ostrożnie zdejmowana z drzewa, aby się nie złamała. Im większe są wydobyte deski, tym większa jest ich wartość handlowa. To właśnie zręczność i umiejętności “descortiçadores” pozwalają na uzyskanie całej deski. Po usunięciu pierwszej deski, czynności te są powtarzane w celu odkorowania całego pnia.
Ściąganie kory dębu korkowego. Żródło: Apcor.
-
Usuwanie pasożytów
Po wycięciu płatów korka, niektóre fragmenty korka pozostają przyklejone w obrębie podstawy pnia. W celu usunięcia ewentualnych pasożytów, które mogą znajdować się w klinach dębu korkowego, obalacz wykonuje kilka uderzeń głowicą siekiery.
-
Znakowanie
Na koniec należy oznakować drzewo, używając ostatniej cyfry roku, w którym dokonano korowania dębu. W taki sposób wiadomo kiedy po raz kolejny można okorować dąb np. drzewo z cyfrą 9 było wykorzystane do produkcji korka w 2019, po raz kolejny będzie gotowe na zbiory 9 lat później czyli w 2028 roku.
Znakowanie dębu korkowego
Okres spoczynkowy
Po ścięciu deski korkowe są układane w stosy w lesie lub na paletach na terenie fabryki. Tam pozostają wystawione na działanie otwartego powietrza, słońca i deszczu. Wszystkie pale formowane są jednak z uwzględnieniem specyficznych i bardzo rygorystycznych zasad (określonych przez Międzynarodowy Kodeks Praktyki Wytwarzania Korków - “ICMP”), aby umożliwić stabilizację korka. Należy je układać na materiałach, które nie zanieczyszczają korka i unikają kontaktu z podłożem. Drewno, na przykład, jest wyraźnie zabronione, ponieważ może przenosić grzyby. Podczas tego okresu surowiec dojrzewa, a korek staje się stabilny. Według “CIPR”, czas spoczynku desek nie powinien być krótszy niż sześć miesięcy. Po tym okresie materiał jest gotowy do dalszej obróbki.
